De naam Tai Chi is afgeleid van Tai Chi Chuan, wat van oorsprong een Chinese vechtkunst was. Chuan betekent vuist. Tai Chi wil zoiets zeggen als ‘groots’ in de zin van ‘ultiem’. Tai Chi Chuan was oorspronkelijk een Chinese vechtkunst. De beoefening van Tai Chi bleek ook erg goed voor de gezondheid te zijn daarom is het ook erg populair geworden. Er bestaan meerdere stijlen van Tai Chi, waaronder de meest populaire: Chen, Yang, Wu en Sun stijl. Bij de Jing Lian School beoefenen we de Yang stijl. Deze naam, Yang, is een familienaam en heeft niets te maken met Yin-Yang, terwijl de Tai Chi beoefening juist wel alles te maken heeft met Yin en Yang. Steeds wisselen Yin en Yang elkaar af tijdens het oefenen. Zo loopt bijvoorbeeld het ene been ‘vol’ terwijl het andere zich ‘leegt’ tijdens een stap. En wijst de ene hand misschien omhoog terwijl de andere omlaag wijst.
Geschiedenis.
Er wordt aangenomen dat de Tai Chi theorie voor het eerst werd uitgewerkt door Zhang San-Feng, een Chinese Taoïst, van de Wudang Bergen. Men denkt dat hij gevechtstechnieken heeft ontwikkeld om het stromen van de energie door het lichaam te bevorderen. De wortels van de Tai Chi zoals we die nu kennen, werden voor het eerst geïntroduceerd door Chen Wang-Ting (begin Qing-dynastie in de 17e eeuw). In de 19e eeuw veranderde Yang Lu-Chan, de Chen-stijl in de Yang-stijl (familienaam). Deze stijl kent geen duidelijke explosieve bewegingen maar grote, vloeiende bewegingen die de ledematen langzaam uitrekken met open, krachtige gebaren. De overgang van een houding naar een andere is naadloos en wordt uitgevoerd in een traag, gelijkmatig tempo. Zijn vertaling in een langzame, veel gracieuzere kunst leverde veel bewonderaars op en maakte de kunst voor iedereen toegankelijk. De techniek bleef zich ontwikkelen en aan het begin van de 20e eeuw promootte en veranderde Yang Chen-Fu, de kleinzoon van Yang Lu-Chan, de Yang-stijl die weinig verschilt van de vorm die tegenwoordig wordt beoefend.
Vorm.
Tijdens de beoefening van Tai Chi beweeg je traag en is de aandacht op je innerlijk gericht. Hierdoor ga je steeds meer ontspannen en lijnt het lichaam zich als het ware uit op een manier waarbij je zo min mogelijk hoeft aan te spannen. De basis van Tai Chi is een goede lichaamshouding, waarbij het een kwestie is van voortdurend balanceren. Als het lichaam uit balans is probeert het weer in balans te komen wat extra energie kost en daardoor wordt de stroming van energie verstoord. Door meer in balans te zijn vergroot je je energie en ervaar je meer ontspanning en kalmte. Dit werkt positief op je lichamelijke en geestelijke gezondheid.
Uitgangspunt van de aanpak van de Jing Lian school is dat de mens en de natuur een geheel vormen. Zij hebben dus een onderlinge uitwisseling en wisselwerking en door Tai Chi wordt deze eenwording en uiteindelijk je gezondheid bevorderd.
Voelen en ervaren.
Om goed te ontspannen en je lichaamszwaartekracht natuurlijk te laten werken is voelen nodig. Je zoekt naar de meest ontspannen positie en verdiept deze. Hierdoor komen gevoelens van energiestroming (Qi) vrij, wat je vervolgens gaat ervaren. Er is daarmee een verschil tussen voelen (actief, aandacht inzetten) en ervaren (passief, een gevolg). Zo kan het zijn dat als gevolg van oefenen je vingers als vanzelf gaan bewegen. Je kunt zelfs een warm gevoel krijgen. Door goede oefening neemt je energieniveau toe. Het kost je weinig moeite om actief overeind te zitten of te staan.
Doordat je ontspant en bewust aandacht op je lichaam richt, kom je meer in contact met je lichaam en daarmee ook in het hier en nu. Immers, je lichaam kan niet in het verleden of in de toekomst zijn. (Als je denkt dat je droomt vraag je ‘knijp eens’ omdat je dan naar de werkelijkheid terugkeert). Daarmee kom je ook los van je overmatige denken. Je aandacht ‘zakt’ in je lichaam. Je wordt één met het ‘hier-en-nu’.
Het ontspannen zorgt ervoor dat je steeds meer grond of ‘aard’. In Brabant heerst het spreekwoord: ‘d’n aard hebben’, wat betekent dat je er een goed gevoel bij hebt. Je bent dan in je element. Verkramping zorgt voor jezelf wegduwen van de Aarde en dus van je stabiele ondergrond. Je schouders gaan omhoog, je spant je billen en buik, je adem komt hoog en je zit in je hoofd. Tai Chi bevordert aarding, waarbij je aandacht naar beneden is gericht. Door ontspanning aard je en verbetert je houding. En daarmee verbetert de doorstroming van energie. Een Chinees gezegde geeft aan: ‘stilstaand water gaat stinken’. Een Nederlands spreekwoord: ‘rust roest’.
Enkele oefenaanwijzingen:
Vorm – Voelen - Ervaren
- Heb eerst aandacht voor de ‘vorm’. De houding. ‘Je moet eerst leren fietsen alvorens van de omgeving te kunnen genieten’. Dat kost tijd.
- Heb geduld. Forceer niet. Je kunt niet meteen alles onthouden. Herhaling is nodig. Ook heeft je lichaam tijd nodig om zich te zetten. Jezelf inspannen om te ontspannen in plaats van forceren.
- Laat het gewicht door ontspanning op een natuurlijke wijze druk uitoefenen naar de voeten. Hoe minder je aanspant, des te beter het lichaam zijn ideale structuur (terug)vindt.
- Vanuit je Dan Tian, een ruimte in je onderbuik, straalt de energie uit naar alle richtingen. Daardoor strekt je lichaam zich op natuurlijke wijze vanuit dat punt en maak je zowel contact met beneden (Aarde) als met boven (Hemel). De kunst is om op een natuurlijke wijze te ontspannen zonder in elkaar te zakken. De energie houd je lichaam op de juiste grootte en zorgt ervoor dat alle cellen en structuren (gewrichten e.d.) ruimte behouden. Door beoefening van Tai Chi bevorder je deze energiewerking.
- Geniet. Zoek in een serene vorm naar kalmte en geniet van wat je doet. Span je dus niet te veel ‘extra’ in.
- Voel en ervaar. Doen, voelen en vervolgens ervaren van de veranderingen die als gevolg van oefening plaatsvinden. ‘Intern waarnemen’.